2021/02/23


Хол ч юм шиг хажууханд ч юм шиг мутарт мэдрэгдэх

Нар ч юм шиг саран ч юм шиг сэтгэлд гэрэлтэх

Зүүд ч юм шиг зэрэглээ ч юм шиг мэлмийд харагдах

Чихэнд хөгжим адил уянгалах нь

Зүрхэнд цагийн зүү адил цохилох нь... 

 

Таавар

Нойрны даруулга тэр юу вэ?

Хайрын даруулга тэр юу вэ?



 Агаарт сарнихгүй

Алдагдал байхгүй

Уушигаас уушгинд

Зүрхнээс зүрхэнд

2021/02/09

 

Хан буурал дэлхийн 

Хайрын нэгэн мөчир

Ханхөхий баян хангайн

Хараа булаам нүдэн цэцэг

Мяндас зөөлөн хатан ижийн хайранд умбаж өссөн

Мятаршгүй зоригт хан аавын халуун цусанд буцалж торнисон

Ухаан саруул үзэсгэлэнт охин үр минь

Уужим сайхан сэтгэлт бүсгүй заяа минь 

Хорвоод мэндэлсэн ашдын билэгт өдрийн

Хосгүй жаргалыг мэдрэн баясч

Хойшдын сайхныг зөгнөн мишээж

Ховорхон хүмүүн заяандаа залбиран шивнэж

Хоёр буурлын ачийг санан талархаж

Хотол дэлхийг хотойтол баярлаарай...


 

Цонхны цаана цас бударна

Цонхны наана сэтгэл үймэрнэ

 

Цастай тэнгэрийн өнгө орог саарал

Цалгин сүлэгдэх цайны өнгө бор шаргал

Мандах нарны өнгө улаан шаргал

Манлай говийн элсний өнгө алтан шаргал




Хавар эрт санаандгүй шүргэлцэн зөрж унасан цэцэгсийн үр 

Намар хэнз адил соёолон ургахдаа

Өвлийн анхны цасан дарахаас өмнө

Бие биенээ хайн тэмүүлсэн цэцгийн дэлбээ бас навч адил 

2021/01/31

 Бардам зан ихэдвээс

Балаг тарих нь олширном

Баярхаж хэт таахалзваас

Барцад гай дуудах нь элбэгшнэм...


 Хавар

Урин хавар учран золгоход 

Үндэс бүхэн амилан хөдөлнө

Учиртай хавар эргэн ирэхэд

Үеийн залуус дуу хуураар бялхана

Эртэч хавар айлчлан морилоход

Нүүдлийн шувууд ганганан дуугаралдана

Хайлган хавар хажууд уярахад

Хамаг мал амтны нүд сэргэнэ

 

 

... Алтны төлөө шунаж баян амдарснаас

Тархины хүч чадлыг мөлжин суух нь дээр

 Харуул

Харсан бүхнээ тайлагнана

Орсон гарснаа хянана

Хатуу чанд манана

Харуул

Уул шиг алсаас торойно

Цайз хэрэм мэт бат зогсоно

Учир байдлыг нягтлан шалгана

Харуул

Хар уул сүндэрлэнэ

Уулыг хараад сүрдэнэ

 Би гэж өөрийгөө дөвийлгөн

Минийх гэж бусдаас харамлан өмчирхөж

Би бол гэж өөрийгөө хөөргөж

Минийх гэж өөртөө бүхнийг хурааж байгаа хүнийг

Бэртэгчин зан зөвхөн өөрийг нв 

Өөрийг нь эцэс сүүлд нь хумин шахаж боомилно...


 Би-гээс Бид

Бид-нээс Манайх

Манайх-аас Бүгдэд


 

Чи

Чи-яруу найраг

Чи-Уянгалаг дуу

Чи-сонгодог уран зохиол

Чи-содон бүтээл

Чи-чихрийн цуглуулга

Чи-чимээгүй дурлал

Чи-хаврын салхи

Чи-үхэшгүй мөнхийн цагаануул цэцэг

Чи-цайлган сэтгэл

Чи-бодлын манан

Чи-борхон зүрхний минь цохилт


Хаврыг би 

Хахир өвлийн хүйтэнд харин таг мартжээ

Хавар ирнэ гэдгийг 

Хүйтэн салхи сануулах мэт нэвт үлээнэ... 

 


БОСОО ХӨХ МОНГОЛ

БОСОО ХӨХ МОНГОЛ БИЧИГТ МИНУ

БОДОЛ МИНЬ УНДРААСТАЙ

БОСОО ЗАЯАТ ХҮМҮҮНД 

БИЛЭГ ОЮУН ОРГИЛООСТОЙ

Уран тансаг Монгол бичигт мину

Уянга дуу эгшиглээстэй

Учран золгох дөрвөн улиралд 

Ургамал навч дэлгэрээстэй

Эрэмгий Монгол бичигт мину

Эрэмбэ ёс жаяг шингээстэй

Эрэлхэг дайчин өвөг дээдсээр

Энхрий ач үрс нь бид бахархууштай

Түвшин бат Монгол бичигт мину

Түүх судар нь дэлгээстэй

Түмэн олон ардад

Тэнгэр бичиг нь үүрд өвлөөстэй 

 

Цас

Цайдам талыг бүрхэх цас

Цагаан өнгөөр гялалзах цас

Хүүхэд насны минь дуртай улирал

Хүйтэн жаварт хацраа хайруулсан өвөл

Цана чаргаар гулган баясаж

Цасан хүн урладаг өвөл

Шинэ оныг цастайгаа хамт баярлан угтаж

Шинэ амьдралыг цас шигээ гэгээлгээр мөрөөддөг 

 

Найрын ширээний ууц

Хөдөө нутагтаа өвс ургамлын соргог шимийг хүртэн

Хөрст алтан дэлхийн зөөлөн бор бууцанд хөрвөөн жаргаж

Тал дүүрэн хонин сүргийн дундаа

Тарга тэвээргээр толгой цохин тодорсон

Ами чанарын дээдээр

Алтан медаль хүртэн алдаршсан

Айл бүрийн тогоог амт уургаар дүүргэн тослож

Алжаан ядарсан нэгэнд илч нэмэн хөл дээр нь босгосон

Амь төрүүлж нялхарсан нэгэнд биеийг нь тэнхрүүлсэн ачтай

Надгүйгээр найр амтгүй

Надгүйгээр хоол амтгүй

Надгүйгээр энэ Монгол төсөөлөгдөшгүй...





 
...Тэртээ алс холоос нисэн ирсэн 
Тэр нэгэн бяцхан шувуу
Түүний дотор үүрээ засан 
Тэндээ үүрд үлдэхээр шийджээ
Бяцхан тэр шувууны зүрхийг 
Хайраар дутаалгүй дулаацуулж
Бяд муутай хөөрхөн хошуунд нь 
Идээ будааг нь дөхүүлж
Бэрх хүнд байгалийн жам хууль
Буруу санаат, бузар араатны савраас 
Өмгөөлөн хамгаалж
Хос жигүүрийн дэвэлтэнд нь хүч нэмэн түрэх
Хорвоогийн сайн муу амдралын ухааныг 
Ялган таниулж 
Хөдөлшгүй үндсээр бат бэх цайз барина гэдэгт
Хар сохроор итгэн дагах уу
Хайрын зөн совингоо дагах уу 
Яагаад үлдэх болсон шалтгаанаа бодоод олохгүй ч
Яг одоо ширүүн салхи, хүйтэн аадар борооноос залхаж байна...

2021/01/22

 Бичихгүй бол бид мартагдана

Бичихгүй бол шүлэг замхарна

Бичихгүй бол сэтгэл үл тайвширна

Бичихгүй бол түүх үл дуурсагдана...

Алтан шаргал нар минь уяхан замбуулингийн чимэг

Анхилуун ягаан цэцэгс минь захгүй талын чимэг

Амжилт бүтээл дүүрэн нас минь авьяас хөдөлмөрийн чимэг

Цалгих цагаан сүүний дээж минь буянт мал сүргийн чимэг

Цэнгэг рашаан булаг минь гол мөрний чимэг

Цээж хөөргөх талын салхи минь уудам тэнгэрийн чимэг

Энхрий бяцхан үрс минь эх орны гэрэлт ирээдүйн чимэг

Энэрэлт аав ээжийн минь нэр энэ яваа насны чимэг

Эзэн Чингис хааны аугаа суу алдар минь Монгол гүрний  чимэг  

 

 Хүний хүү хүрэн бөөртэй л гэнэ

Хүрэн эсэхийг нь батлах хүн байна уу

Хүн чанартайг нь харин сайрхах хүн байнаа...

 Уурлаж болно ухаан алдах нь муухай

Үглэж болно үсчиж ноцох нь муухай

Үл тоож болно үзэн ядах нь муухай...

Хүүхэд хэнтэй нь адил вэ?
Аавтайгаа юу?
Ээжтэйгээ юу?
  энэ тийм чухал асуулт юм уу

Ирээдүйд хүн чанартай 
сайхан сэтгэлтэй хүн болж төлөвших 
Бидний нийтлэг дүр байх нь илүү чухал уу  

 

Гадаа цагаахан цас бударна

Дотор гүн харанхуй томроно...

 

Би ханьтай хүн

Бэдэрч зүдэрч явахад түших эхнэртэй

Буруудан агсаж дэвэхэд

Учирлаж ойлгуулах ханьтай шүү

Би эхнэртэй хүн

Элэг бүтэн гэр бүлтэй

Энэ хорвоод аз жаргалаар дүүрэн

Би ханьтай хүн шүү


2020.05.18

                 

... Өвлийн хүйтэн гадаа хаанчлалаа тогтоосон тэр орой Борхүү унтах гэж ярагласаар шөнийн 2 цаг хүргэх нь хэвийн үзэгдэл мэт болсоор бараг 8 сар өнгөрчээ. Нас 40 аль хэдийн хэвийсэн түүнийг гал цог нь унтарч буй хонин бор нүд хагас аньсан харин зүрхний цохилт нь зай нь дууссан цаг шиг нам гүм. 

Элдэв янз бүрийн юм бодохгүй шүү хэмээн өөрийнхөө тархинд сануулах мэт тушаасаар залхаж бодлын далайд хөвсөөр л...

Тамхийг татаж сураагүй тэрээр ийм л үед татмаар санагдан эсвэл кинон дээр гардаг шиг хатуу виски шимэн зөөлөн буйдан дээр нүдээ анин бүх биеэ сул орхин шигдмээр ч юм шиг. 

    Борхүү босож усны савыг тонгойлгосон ч дусал ус шүүрээгүйд бухимдан ширүүхэндүү буцаан тавиад крантны хүйтэн усыг говийн аагим халуунд олон хоногоор төөрч ам цанган аяншиж ядарсан аянчин адил амныхаа 2 завьжаар гоожуулан гүд гүд хийтэл залгилахад агаар сорох хамрынх нь самсаа сарталзан байгаа нь цонхоор тусах сарны гэрэлд хар цагаанаар ялгаран харагдана. 

Тэр нэгэн өдөр ажлын цайны цаг дөхөж байсан үе. 

Эхний 2 цагийн хичээл ороод гарч ирэх үед утас жингэнэн дуугарч, нэг нарийхан хоолойтой эмэгтэй танай хүүгийн шинжилгээний хариу гарсан таньтай уулзаж ярилцах хэрэгтэй байна гэхэд нь шуудхан юу ч бодолгүй за гэсэн ганцхан үгээр хариулаад өрөө лүүгээ аяга кофе уухаар яаран алхсан. 

Хаана хэдэн цагаас хэнтэй уулзах ёстой гэдгээ ч асуугаагүйгээ сая л гэнэт санаж утсаа халааснаасаа гаргаснаа буцаан хийв. Хонх ч зэрэгцээд дуугарлаа. Олон жилийн хэрэглээнд зөөлөрч хуучирсан арьсан цүнхээ сугавчлаад дараагийн хичээл орох анги руу явахаар дурамжхан бослоо. 

үргэлжлэл удахгүй...

2019.12.27         


Мөнх хөх тэнгэрийн хүч

Мөнхөд биднийг ивээх болтугай

Эцэг тэнгэр, Эх газар минь

Эгэл биднийг өршөөн хэлтрүүлсүгэй !

2020 он